(၁၄)လအရြယ္ ကေလး၏ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ

ဒီအရြယ္မွာကေလးဟာ ခြက္ထဲကအရည္ေတြနဲ႔ ေရကို သူ႔ဘာသာ ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္း ေသာက္တတ္လာပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ တခ်ိဳ႕ကေလးေတြကေတာ့ ဗူးနဲ႔ေသာက္ရတာကိုမွ အာသီသရွိေနတာလဲ ျဖစ္ႏိုင္ပါေသးတယ္။ ေရကို ခြက္နဲ႔အလြတ္ ေသာက္တတ္လာဖို႔ နည္းနည္းခ်င္း က်င့္ယူေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ပထမအစပိုင္းမွာ ႏို႔သီးေခါင္းတပ္ဗူးနဲ႔ ေသာက္ေလ့ရွိရင္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ထိပ္ဝ အေပါက္ကေလးေတြပါတဲ့ ဗူးပံုစံမ်ိဳးနဲ႔ ေျပာင္းတိုက္ပါ။

စုပ္ေသာက္ရတာခ်င္းတူေပမယ့္ ႏို႔သီးေခါင္းတပ္က တေပါက္တည္းပါၿပီး ဗူးထိပ္ဝ အေပါက္ကေလးေတြပါတာက ႏွစ္ေပါက္ကေန သံုးေပါက္ျဖစ္လာတဲ့အတြက္ စုပ္အားနဲ႔ စီးဝင္တဲ့ ေရအလ်င္ကို သူ႔ဘာသာ ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္း ေသာက္တတ္လာမွာပါ။ ဒါနဲ႔အသားက်လာရင္ ပိုက္တပ္ဗူးေလးေတြ ၊ ထိပ္ဝ အေပါက္ႀကီးႀကီးပါတဲ့ဗူးေလးေတြနဲ႔ ေရကို က်င့္တိုက္ၿပီး ခြက္နဲ႔ (သို႔မဟုတ္) ဗူးလိုက္ ေမာ့ေသာက္တတ္ဖို႔ က်င့္ေပးရမွာပါ။ ဒါက ကေလးေရမသီးေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးတာပါ။ ေရမသီး႐ံုတင္မဟုတ္ဘူး။ အတိုင္းအတာကို စိတ္နဲ႔ကိုယ္ ဘယ္လိုကပ္ၿပီး ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္း ကိုင္တြယ္ရယူတတ္ရမယ္ဆိုတာကိုလည္း တနည္းအားျဖင့္ သင္ေပးလိုက္တာပါ။

ဒီအရြယ္ကေလးေတြဟာ လူႀကီးေတြလို တထိုင္တည္းမွာ အမ်ားႀကီးတဝစားတာမ်ိဳး လုပ္ခ်င္မွ လုပ္မွာပါ။ အမ်ားႀကီးတထိုင္တည္းမစားတဲ့ကေလးကို မစားရေကာင္းလား မဆူ ၊ မ႐ိုက္ပါနဲ႔ ။ သူမစားခ်င္တဲ့အခ်ိန္ မစားခ်င္တာကို အတင္းမေကၽြးပါနဲ႔။ ထမင္းစားမွ အားျဖစ္တာမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ ဆန္နဲ႔လုပ္တဲ့မုန္႔ ၊ ဂ်ံဳနဲ႔လုပ္တဲ့မုန္႔ စသျဖင့္ သူစားတတ္တာေလးေတြကို သူကစားေနတုန္း သူ႔အနီးအနား ထားေပးထားမယ္ဆိုရင္လည္း ကစားလိုက္ ၊ သတိရလိုက္ စားလိုက္နဲ႔ ဗိုက္ထဲဝင္သြားၿပီး ဗိုက္ဝမွာပါ။ အာဟာရျဖစ္မွာပါ။ ဒီအတိုင္းေကၽြးလို႔ အသီးအႏွံေတြ မစားရင္ သူကစားေနတုန္းမွာ သူနဲ႔ကစားရင္း ေကၽြးတတ္ရင္ စားမွာပါ။ ဒီအရြယ္ကေလးကို ေကၽြးတယ္ဆိုတာ ကေလးစားတတ္ေအာင္ ၊ စားခ်င္ေအာင္ ဆြဲေဆာင္ေကၽြးရမွာပါ။ လူႀကီးေတြလို ေရာ့ အင့္ ခ်ေပးထားတာမ်ိဳး ၊ ကေလးႀကီးေတြလို ခြံ႔ေကၽြးတာမ်ိဳးေတြ အတင္းလုပ္ယူလို႔ မရပါဘူး။

ကိုယ့္ဘာသာရပ္ႏိုင္လာ ၊ ဖ်တ္ဖ်တ္လတ္လတ္ တြားသြားႏိုင္လာၿပီး တခ်ိဳ႕က လမ္းပါေလၽွာက္ႏိုင္လာၿပီျဖစ္တဲ့ ဒီအရြယ္မွာ ဟိုဟို ဒီဒီ အနားမေနဘဲ လူးလာခတ္ သြားလိုက္ ၊ ဆြဲလိုက္ ျဖစ္ေနမွာပါ။ ကေလးဟာ ကိုယ္ေျပာတာေတြ လိုက္နာခ်င္မွ လိုက္နာမွာျဖစ္ေပမယ့္ ကေလးဟာ ကိုယ္ေျပာတဲ့ စကားလံုးအေတာ္မ်ားမ်ားကို ဒီအရြယ္မွာ နားလည္ေနၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း သူဘာလိုခ်င္တယ္ ၊ ဘာျဖစ္ခ်င္တယ္ဆိုတာ လူႀကီးမိဘေတြ ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္ေအာင္လက္ညႇိဳးတစ္ေခ်ာင္းနဲ႔ ထိုးထိုးျပေနတာေပါ့။

မယူသင့္တဲ့အရာ ၊ မကိုင္သင့္တဲ့ဟာ ၊ မျဖစ္သင့္တာေတြ ေတာင္းယူခိုင္းေနရင္ ၊ ဂ်ီက်ပူဆာေနရင္ လူႀကီးမိဘေတြအတြက္ အေတာ္ စိတ္တိုေတာင္းစရာ ျဖစ္ေနမွာပါ။ ကေလးကို နားလည္ေပးလိုက္ပါ။ ႏွစ္ႏွစ္ေအာက္ကေလးငယ္ေတြရဲ႕ အသိထဲမွာ သူတို႔လိုခ်င္တာ သူတို႔ရ ရမယ္ဆိုတဲ့ အသိကေလးပဲ ရွိပါေသးတယ္။ သင့္တာ ၊ မသင့္တာ သူတို႔မေတြးတတ္ေသးတာမို႔ မသင့္တဲ့အရာေတြကို မလုပ္ေပး ၊ သူ႔လက္ထဲမေပးခ်င္သည့္တိုင္ သူစိတ္ေက်နပ္ႏိုင္စရာ အျခားတခုခုကိုေတာ့ သူ႔လက္ထဲ ထည့္ေပးလိုက္ပါ။

ကေလးကို သူ႔ကိုယ္သူ ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္းနဲ႔ လမ္းျမန္ျမန္ ေလၽွာက္တတ္ေစခ်င္ရင္ လမ္းေလၽွာက္သင္ေနခ်ိန္မွာ နဲ႔ သူစမ္းၿပီး လမ္ေးလၽွာက္ဖို႔ ႀကိဳးစားခ်ိန္ေတြမွာ သူ႔ေျခဖဝါး ၊ ေျခေခ်ာင္းေလးေတြကို ၾကမ္းျပင္ (သို႔မဟုတ္) ေျမျပင္နဲ႔ ထိေတြ႔ခြင့္ေပးပါ။ တကယ္လို႔မ်ား ေျခအိတ္ေတြနဲ႔ ဖိနပ္ေတြက သူ႔ေျခဖဝါးကို ခ်ဳပ္ထားသလို ျဖစ္ေနမယ္ဆိုရင္ သူဟာ လမ္းေလၽွာက္ႏိုင္ဖို႔ ေႏွာင့္ေႏွးေနဦးမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအရြယ္ေတြ လမ္းျမန္ျမန္ေလၽွာက္တတ္ဖို႔ဟာ ေျခဖဝါးနဲ႔ ေျခေခ်ာင္းေလးေတြ လြတ္လပ္စြာ လႈပ္ရွားခြင့္ရၿပီး သူ႔ကုိယ္အေလးခ်ိန္ကို လမ္းေလၽွာက္ရင္း မတ္မတ္ျဖစ္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းထားႏိုင္ဖို႔ ေလ့က်င့္ရမွာပါ။

သူလမ္းေလၽွာက္က်င့္ရာ ပတ္ဝန္းက်င္မွာ ထိမိ ၊ ခိုက္မိ ၊ ေဆာင့္မိစရာေတြ မရွိေအာင္ေတာ့ ဂ႐ုစိုက္ေပးပါ။ လဲက်ရင္မနာေအာင္ ဖန္တီးေပးထားႏိုင္ရင္ ပိုေကာင္းပါတယ္။ လဲက်လို႔ ထိခိုက္မိရင္ ကေလးဒဏ္ရာအနာတရ ျဖစ္သြားမယ့္အျပင္ ကေလးဟာ မိဘကမွအားမေပးရင္ လမ္းေလၽွာက္ရင္းလဲၿပိဳ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရမွာ ေၾကာက္ေနၿပီး လမ္းေလၽွာက္ဖို႔ ေႏွာင့္ေႏွးေနမွာျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေလးေတြဟာ (၁၇)လ ၊ (၁၈)လတိုင္ေအာင္ လမ္းမေလၽွာက္တတ္ၾကပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ လမ္းမေလၽွာက္တတ္တဲ့ကေလးကို လမ္းေလၽွာက္ခ်င္စိတ္ က်င့္ေပးရမွာျဖစ္ၿပီး ကေလးလမ္းမေလၽွာက္တတ္ေသးလို႔ ကေလးေရာ ၊ ကိုယ္ပါ စိတ္ဖိစီးမႈေတြ ရွိမေနဖို႔ လိုပါတယ္။

ကေလးလမ္းေကာင္းေကာင္း ေလၽွာက္တတ္ဖို႔ဆိုတာဟာ သူ႔ေျခဖဝါးေလးေတြက သူ႔ကိုယ္အေလးခ်ိန္ဒဏ္ ခံႏိုင္ၿပီး ခပ္မတ္မတ္ကေလးျဖစ္ေအာင္ ရပ္ေပးႏိုင္မယ္ ၊ မလဲၿပိဳေအာင္ ထိန္းေပးႏိုင္မယ္ ၊ လမ္းေလၽွာက္ေျခလွမ္းတဲ့ ယိမ္းထိုးမႈေတြကို ဟန္ခ်က္ညီညီ ထိန္းေပးထားႏိုင္ဖို႔လိုပါတယ္။ ဒါေတြကို ကေလးဟာ လမ္းေလၽွာက္ဖို႔ ႀကိဳးစားရင္း သိနားလည္သြားမွာပါ။

ဒီအရြယ္မွာ စကားလံုးသိပ္မ်ားမ်ားစားစား မေျပာႏိုင္ေသးေပမယ့္ သူ႔ကိုအေျပာမ်ားတဲ့ စကား တလံုးစ ၊ ႏွစ္လံုးစကို လိုက္မွတ္သားၿပီး ေျပာဖို႔ က်င့္ယူေနပါတယ္။ မ်ားမ်ားသိေစခ်င္ရင္ သူ႔ကို စကားမ်ားမ်ားေျပာေပးပါ။ ဒီအရြယ္မွာ ကေလးမၾကားခ်င္ဆံုးစကားက “NO” လို႔ အဓိပၸါယ္ရတဲ့ “ဘူး”ဆိုတဲ့ စကားလံုးပါပဲ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုရင္ သူ႔ကိုလူႀကီးေတြက ဟိုဟာဆိုလည္း မလုပ္ရဘူး ၊ ဒါဆိုလည္း မကိုင္ရဘူး စသျဖင့္ “ဘူး”ဆိုတဲ့ စကားလံုးဆိုတာကို အခ်ိန္တိုင္းလိုလို ၾကားေနရတဲ့အတြက္ ဒီစကားလံုးကို မၾကားခ်င္ဆံုးျဖစ္ပါတယ္။ ဒုတ္ ဒုတ္ လို႔ အေျပာခံရပါမ်ားတဲ့ကေလးဟာ ဒုတ္ ဒုတ္လို႔ ျပန္ေျပာတတ္လာမွာျဖစ္ပါတယ္။

ဒီစကားလံုးကေနစၿပီး သူၾကားတာေတြ ျပန္ေျပာႏိုင္ဖို႔ ၊ သူျမင္တာေတြ အတုယူလိုက္လုပ္ႏိုင္ဖို႔ ကေလးဟာ ႀကိဳးစားေနတာ သူ႔အျပစ္မဟုတ္ပါဘူး။ မလုပ္ရဘူး ၊ မကိုင္ရဘူးဆိုတာထက္ မလုပ္သင့္တဲ့အေၾကာင္း ၊ မကိုင္သင့္တဲ့အေၾကာင္းေတြကို ကေလးနားလည္ေအာင္ ထပ္ခါထပ္ခါ ေလသံခ်ိဳခ်ိဳေလးနဲ႔ နာခံခ်င္ေအာင္ ရွင္းျပရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ၾကားရဖန္မ်ားေတာ့ ဒါေၾကာင့္ မလုပ္သင့္ ၊ မကိုင္သင့္ဆိုတာကို ကေလးဟာ နားလည္သေဘာေပါက္သြားပါတယ္။ ဒီလိုနားလည္ သေဘာမေပါက္သေရြ ႔ ကေလးဟာ သူလိုခ်င္တာ ၊ လုပ္ခ်င္ရေတြ ရရွိလုပ္ကိုင္ႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနဦးမွာျဖစ္ပါတယ္။

ကၽြန္မဆို ကိုယ္ခြဲမရွိတာမို႔ ကၽြန္မသမီးကို ဟင္းခ်က္ရင္းတဖက္နဲ႔လည္း ထိန္းရတာပါ။ ကိုယ္တဖက္မွာ မအားမလပ္ျဖစ္ေနရင္ ပံုးတစ္ခုထဲ ဗူးလြတ္ခြက္လြတ္ေတြေပးထားတယ္။ ေကာ္ဇြန္းထူထူ သူ႔မရွႏိုင္တာေတြ ေပးထားတယ္။ ဒါေတြကို သူက ထုတ္လိုက္ ၊ ထည့္လိုက္ ၊ ခေလာက္လိုက္ ကိုယ့္မ်က္စိေအာက္ ကစားေစတယ္။ သူ႔ဘာသာသူအလုပ္မ်ားေနေအာင္ အလုပ္ေပးထားလိုက္ေတာ့ ကိုယ္မကိုင္ေစခ်င္တာေတြ သူကိုင္ရေကာင္းလား စိတ္တိုေအာ္ဟစ္ေနစရာမလုိေတာ့ဘူး။ ဒီေတာ့ မီးဖိုေခ်ာင္ထဲမွာ သူလည္းေပ်ာ္ ၊ ကိုယ္လည္း အလုပ္ၿပီးေစတာေပါ့။

တျခားေနရာေတြမွာလည္း သူ႔ဘာသာသူ ကစားရင္းေပ်ာ္ေနတတ္ေအာင္ ၊ ကိုယ္လည္း အလုပ္မပ်က္ေအာင္ ကေလးလည္းၾကည့္ အလုပ္လည္းလုပ္ လုပ္ရမွာပါ။ ဟိုဟာဆိုလည္း မလုပ္ရဘူး ၊ ဒါဆိုလည္း မကိုင္ရဘူး စသျဖင့္ လိုက္တားေနရရင္ ကိုယ္လည္း အလုပ္မၿပီး သူလည္းစိတ္တိုေအာ္ဟစ္ငိုေနေတာ့ ဘယ္အလုပ္ၿပီးမလဲေနာ္။

ကေလးေတြကို ေကာင္းမြန္တဲ့အေလ့အက်င့္ ရွိေစခ်င္တယ္ဆိုရင္ သူတို႔နဲ႔အနီးကပ္ေနၿပီး ကိုယ္သင္ေပးခ်င္တဲ့ ေကာင္းမြန္တဲ့ အေလ့အက်င့္ ၊ အေျပာအဆို ဆိုတာေတြကို ကိုယ္တိုင္က လုပ္ျပရင္း သူတို႔ကို ဒီလိုလုပ္ကိုင္ရမယ္လို႔ ေျပာဆိုသင္ေပးသင့္တာျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔နဲ႔ အတူစားမယ္ ၊ သူတို႔နဲ႔အတူကစားမယ္ ၊ သူတို႔နဲ႔ အတူအိပ္မယ္ဆိုရင္ သူတို႔နဲ႔ဒီလိုအနီးကပ္ရွိေနႏိုင္တဲ့ သူေတြဆီကေန ေျပာဆိုလုပ္ကိုင္ပံု စ႐ိုက္အမူအက်င့္ဆိုတာေတြကို ကေလးေတြက သင္ယူသြားတာျဖစ္ပါတယ္။ တံငါနားနီးတံငါ ၊ မုဆိုးနားနီး မုဆိုး ျဖစ္သြားတာပါ။

မေကာင္းတဲ့အက်င့္နဲ႔ အေျပာအဆိုရွိသူေတြ ကေလးအနားမွာ ရွိေနခဲ့ၿပီး ကေလးက ဒါေတြအက်င့္ျဖစ္သြားေတာ့မွ ကေလးကို ႐ိုက္ႏွက္ဆံုးမ ေျပာင္းလဲခိုင္းတာထက္ ဒီအက်င့္ေတြ မဝင္ခင္ကတည္းက ကေလးကို အက်င့္ေကာင္းေတြ အသားေသသြားေအာင္ သင္ေပးထားရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ေကာင္းတာက်င့္ ၊ ေကာင္းတာေျပာတတ္တဲ့ ကေလးတစ္ေယာက္ကို မေကာင္းတာေတြ မေျပာဖို႔ ၊ မေကာင္းတဲ့အမူအက်င့္ေတြ မလုပ္ဖို႔ဆိုတာ ထူးၿပီး သင္ေပးစရာမလိုေတာ့ဘူးေလ။

ရတု (Burmesehearts.com)