class="post-thumbnail open-lightbox" href>
ခုႏွစ္လ မွ ရွစ္လအရြယ္ ကေလးငယ္မ်ား၏ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ
ခုႏွစ္လအရြယ္ေက်ာ္လာၿပီဆိုရင္ တခ်ိဳ႔ကေလးေတြဟာ ေလးဘက္တြားေနပါၿပီ။ တခ်ိဳ႕ကေလးေတြက်ေတာ့ ဗိုက္ေမွာက္လ်က္အေနအထားကို လံုးဝမႀကိဳက္တာလည္း ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဗိုက္ေမွာက္ၿပီး တြားသြားတာမ်ိဳး မလုပ္တာကိုလည္း ႀကံဳႏိုင္ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ တတ္သိနားလည္မႈဟာ အရင္ကနဲ႔မတူဘဲ ပိုသိ ၊ ပိုတတ္လာပါၿပီ။ သူတို႔ဘာလိုခ်င္တယ္ဆိုတာကို ဂူးဂူး ဂါးဂါး ၊ အုအု အားအား နဲ႔ လက္ဟန္ေျခဟန္ေတြသံုးၿပီး အနီးရွိသူေတြ နားလည္ေအာင္ ႀကိဳးစားျပသေနပါၿပီ။
သူတို႔ဟာ ယခင္က စားႏႈန္း ၊ ေသာက္ႏႈန္းထက္ ပိုၿပီး မ်ားမ်ား စားေသာက္လာတာကို သတိထားမိႏိုင္ပါတယ္။ သူတို႔ အစားနည္းတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ပိုၿပီးသြက္လက္က်န္းမာေစခ်င္တဲ့စိတ္နဲ႔ အစာကို ဖိေကၽြးတာမ်ိဳး မလုပ္သင့္ပါဘူး။ သူတို႔ အစားနည္းတာ ၊ မ်ားတာဟာ သူတို႔ သြက္လက္က်န္းမာတာနဲ႔ မဆိုင္ပါဘူး။ ဒါမစားလို႔ အားနည္းမယ္ ၊ မက်န္းမာဘူး ၊ ဟိုဟာစားမွ က်န္းမာမယ္ ၊ ေၾကာ္ျငာအားေကာင္းတဲ့ ပစၥည္းေတြသံုး႐ံုနဲ႔ မိမိကေလးဟာ ေၾကာ္ျငာထဲက ကေလးလို တမဟုတ္ခ်င္း ဖြံ႔ၿဖိဳးသြက္လက္ က်န္းမာလာမယ္လို႔ ထင္ေနတာေတြလည္း မမွန္ပါဘူး။ ကေလးကို သူႏို႔စာတဲ့အခ်ိန္မွာ တိုက္ျဖစ္ေအာင္တိုက္ပါ။ စားခ်ိန္မွာ အာဟာရျဖစ္တဲ့ အစာမွန္သမွ် စားျဖစ္ေအာင္ ခ်ေကၽြးပါ။ ေကၽြးခ်ိန္မွာ သူအာ႐ံုမ်ားမယ့္ ကစားနည္းေတြ ၊ ႐ုပ္ျမင္သံၾကား (သီခ်င္း ၊ ကာတြန္း) စတာေတြကို မသံုးဘဲ အစာမွာ စိတ္အာ႐ံုအျပည့္အဝထားၿပီး ေပ်ာ္ေပ်ာ္႐ႊ႔င္႐ႊင္ အစာစားျဖစ္ေအာင္ ေကၽြးရမွာပါ။
လက္ေခ်ာင္းေလးေတြကို ေကာင္းေကာင္း အသံုးျပဳကိုင္တြယ္လာႏိုင္ၿပီျဖစ္တဲ့ ဒီအရြယ္မွာ ထမင္းေစ့ေလးေတြ ဆန္ကြဲမေရာက္တေရာက္ အေနအထားေလးေတြေလာက္ေခ်ၿပီး သူ႔ဘာသာ ေကာက္စားႏိုင္ေအာင္ ေလ့်က်င့္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ၾကာဇံ ၊ ေခါက္ဆြဲ ၊ ညႇပ္ဖတ္ ၊ မုန္႔ဖတ္ စတာေတြကိုလည္း ေၾကာ္ေလွာ္ ျဖတ္ညႇပ္ၿပီး ေကၽြးႏိုင္သလို အသီးအႏွံေတြကိုလည္း ကေလးမနင္ႏိုင္တဲ့ အရြယ္အစား ေသးေသးေလးေတြစိတ္ၿပီး ခ်ေကၽြးႏိုင္ပါတယ္။ ဒီအရြယ္ကတည္းက ကေလးကို သူ႔ဘာသာ စားေသာက္က်င့္ကို ေလ့က်င့္ေပးေစလိုတဲ့ သေဘာပါ။
လူႀကီးမိဘေတြ ခြံေကၽြးမွ စားတဲ့အက်င့္ကို အခုအရြယ္ကတည္းက နည္းသထက္နည္းေအာင္ ေလွ်ာ့ခ်ၿပီး သူ႔ဘာသာ စားေသာက္က်င့္ကို ေလ့့က်င့္ေပးမယ္ဆိုရင္ ေနာင္မွာ လူႀကီးက သူ႔ကို ခြံ႔ေကၽြးရတဲ့အခ်ိန္ သက္သာလာမွာပါ။ လူႀကီးဟာ ကေလး ဝ ၊ မဝ ၊ စားလိုစိတ္ ရွိ ၊ မရွိ မသိႏိုင္တာမို႔ ကိုယ္ေကၽြးခ်င္တာကို သူ႔ေရွ႕ ခ်ေပးထားမယ္ ၊ အဲဒီထဲက တေစ့ႏွစ္ေစ့ ကိုယ္လည္း သူနဲ႔အတူ ႏႈိက္စားျပမယ္ ၊ ေနာက္ပိုင္း သူ႔ဘာသာ စားက်င့္ရွိလာမွာပါ။ သူဝတဲ့အခ်ိန္ သူေတာ္သြားမွာျဖစ္ၿပီး ၊ မဝေသးရင္ စိမ္ေျပနေျပ စားေနဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေပတာေတာ့ ေပမွာေပါ့။ ကေလးပဲေလ။ သူေပတာကို ၿငိဳျငင္စိတ္မထားဘဲ ၊ အျပစ္မတင္ဘဲ စားေသာက္ၿပီးတဲ့သူ႔ကို သန္႔စင္ေပးဖို႔ ၊ ဖိတ္စင္တာေတြ သန္႔ရွင္းဖို႔ ၊ ေပက်ံတာေတြကိုလည္း ေဆးေၾကာဖို႔ စိတ္ရွည္ရမွာပါ။
ကေလးသူ႔ဘာသာ စားေသာက္တတ္ျခင္းရဲ႕ ေရရွည္အက်ိဳးေက်းဇူးက ကေလးဟာ အစာအေပၚမွာ ပိုၿပီးစိတ္ဝင္စားတဲ့စိတ္ရွိတယ္ ၊ ဝ မဝ ကိုယ့္ဘာသာ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္တဲ့အတြက္ ကေလးရဲ႕ ပကတိအာသီသကို လူႀကီးမိဘက သတိထားမိႏိုင္တယ္။ (အစာစားနည္းလာၿပီး ညႈိးလ်တဲ့မ်က္ႏွာနဲ႔ ေန႔ရက္အေတာ္ၾကာလာၿပီဆို ကေလးဟာ ေဝဒနာတခုခု ခံစားေနရလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။) ၊ လူႀကီးခြံတိုင္း အတိုင္းအဆမရွိစားလို႔ အဝလြန္တဲ့ကေလးျဖစ္လာဖို႔ ရာခိုင္ႏႈန္းနည္းလာပါတယ္။ ကိုယ့္ဘာသာစားတတ္က်င့္ရွိတဲ့ကေလး အရြယ္ရလာေလ ကေလးကိုေခ်ာ့ၿပီး ခြံရတဲ့ဒုကၡနဲ႔ အခ်ိန္သက္သာမႈကို ရရွိလာမွာျဖစ္ပါတယ္။
တြားသြားတတ္ၿပီမို႔ လူႀကီးရဲ႕ မ်က္စိတမွိတ္ ၊ ကိုယ့္တလွည့္မွာတင္ သူဟာ လ်င္ျမန္စြာ ဟိုတြား ၊ ဒီတြားနဲ႔ ဟိုပစၥည္း ၊ ဒီပစၥည္းဆိုတာေတြကို သူလက္လွမ္းမီရာ ဆြဲခ် ၊ ဆြဲယူေတာ့မွာမို႔ သူ႔အေပၚ ျပဳတ္က်လာမယ့္ အႏၱရာယ္ရွိ ပစၥည္းဆိုတာေတြ ၊ သူ လက္ထိုးႏိုင္တဲ့ မီးပလပ္ေပါက္ေတြ ၊ သူ႔ပါးစပ္ထဲ ပစ္ထည့္ႏိုင္တဲ့ ေဆးပစၥည္း ကိရိယာေတြနဲ႔ အႏၱရာယ္ရွိ အရာမွန္သမွ်ကို လူႀကီးမိဘက ႀကိဳေတြးလို႔ ႀကိဳရွင္းလင္းထားဖို႔လိုပါတယ္။ သူ႔မ်က္စိေရွ႕မွာ ဒီပစၥည္းေတြ ေရာက္မသြားဖို႔႕ ၊ သူ႔ေရွ႕မွာ လူႀကီးေတြ မသံုးျပေလ ေကာင္းေလပါ။ မလုပ္ေလာက္ဘူး ၊ မျဖစ္ေလာက္ဘူး တခ်က္ေပါ့လို႔ တခ်က္မွားသြားရင္ ကေလးတသက္တာ ေသရာပါအမာရြတ္ေတြ ပါသြားႏိုင္သလို အသက္ဆံုး႐ံႈးႏိုင္တဲ့အထိလည္း ျဖစ္သြားႏိုင္တယ္ေလ။ သတိဆိုတာ ပိုတယ္မရွိပါဘူး။
ဒီအရြယ္မွာ သူစိမ္းေတြကို ရွက္တာ ၊ ေၾကာက္တာေတြလည္း ပိုလို႔ ေတြ႔ရွိႏိုင္ပါၿပီ။ ဒါဟာ လူစိမ္း ၊ လူက်က္ ခြဲျခားသိတတ္လာတဲ့ သေကၤတပါ။ လူစိမ္းနဲ႔ေတြ႔ရင္ သူ႔စိတ္က မလံုၿခံဳမႈကို ခံစားရတဲ့အတြက္ ငိုတာျဖစ္ပါတယ္။ ေန႔တဓူဝ ေတြ႔ျမင္ေလ့ရွိတဲ့ လူေတြနဲ႔ပဲ သူဟာ အထာက်ေနၿပီေလ။ အမ်ိဳးေတာ္တာ ဘာညာေတြကို သူဟာ နားမလည္ေသးဘဲ သူမွတ္မိသိတတ္စကတည္းက သူ႔အနားရွိသူေတြနဲ႔သာ သူ႔အခ်ိန္ေတြကို ျဖတ္သန္းလိုတာပါ။ ခ်စ္ခင္ရတဲ့ လူႀကီးမိဘေတြ သူ႔ကိုထားခဲ့တာဟာ အၿပီးထားခဲ့တာ မဟုတ္ဘူးလို႔ အခ်ိန္နဲ႔အမွ် သူ သင္ယူလာပါတယ္။
စားပြဲ ၊ ကုလားထိုင္ စတဲ့ ပရိေဘာဂအသံုးအေဆာင္ ပစၥည္းေတြကို မွီကိုင္လို႔ သူ႔ဘာသာသူထိန္းၿပီး သူလိုရာေရြ႔လ်ားသြားလာႏိုင္ဖို႔ သူႀကိဳးစားလာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါဟာ သူ႔ဘာသာ အမွီမဲ့ မတ္တပ္ရပ္ႏိုင္ဖို႔ ၊ လမ္းေလွ်ာက္က်င့္ဖို႔ အစပ်ိဳးျခင္းပါ။ ဒီအရြယ္မွာ လဲတာ ၊ ျပဳတ္က်တာ သဘာဝေလ ။ အက်မနာေစခ်င္ရင္ အက်မနာႏိုင္ေအာင္ ၊ က်ၿပီး ေခါင္းမေဆာင့္မိေအာင္ လူႀကီးမိဘက ႀကိဳေတြးျပင္ဆင္ထားရမွာေပါ့။ ဒါဟာ ကေလးကို မသြားရ ၊ မလုပ္ရလို႔ ထိန္းခ်ဳပ္ကိုင္ထားဖို႔မဟုတ္ဘဲ သြားခြင့္ ၊ လုပ္ခြင့္ေပးရင္းက လဲက်အမိေျပးဖမ္းႏိုင္မယ့္ လက္တလွမ္းအကြာက အသင့္အေနအထား ေစာင့္ရင္ေစာင့္ ၊ ဒီလိုမွမဟုတ္ရင္ေတာ့ Play Mat လို အက်မနာေအာင္ ခင္းေပးထားဖို႔ လိုေနပါၿပီ။ ဒီလိုသြားလာရင္း ၊ က်ရင္းကမွ ကေလးဟာ မက်ေအာင္ ကိုယ္ကိုဘယ္လိုထိန္းရမယ္ဆိုတာနဲ႔ ကိုယ္လက္ႀကံ့ခိုင္မႈဆိုတာေတြ ရရွိႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။
ခံုေတြေပၚ တြယ္တက္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတာမ်ိဳး ေတြ႔ၿပီဆိုရင္ေတာ့ တဆင့္ၿပီးတဆင့္ သူတြယ္တက္လို႔ က်ႏိုင္မယ့္ အႏၱရာယ္ရွိ အေနအထားဆိုတာေတြကို အၿမဲသတိထား ကာကြယ္ဖို႔ လိုေနပါၿပီ။ ဥပမာ ေလွကားကို တဆင့္ၿပီးတဆင့္ တြယ္တက္ရာက ေလွကားက လိမ့္က်ႏိုင္တဲ့ အေနအထားကေန ျပတင္းေပါက္တြယ္တက္ၿပီး ျပတင္းေပါက္အျပင္ဘက္ ျပဳတ္က်သြားႏိုင္တဲ့ အေနအထားေတြကို ႀကိဳေတြးလို႔ ကာကြယ္ထားဖို႔ လိုေနပါၿပီ။ တတ္ႏုိင္ရင္ ေလွကားဘက္မသြားႏိုင္ေအာင္နဲ႔ ျပတင္းေပါက္ေတြ ပိတ္ထားဖို႔လိုေနပါၿပီ။
ကေလးကို လံုးဝအငိုမခံတဲ့ အေနအထား မျဖစ္သင့္သလို ကေလးငိုတာ မေခ်ာ့ဘဲပစ္ထားတဲ့ အေနအထားလည္း မျဖစ္သင့္ပါဘူး။ ကေလးဟာ သူအလိုမက်ရင္ ငိုမွာျဖစ္ေပမယ့္ သူ႔စိတ္ဓါတ္ခိုင္မာဖို႔ အေျခအေနအမွန္ကို သံုးသပ္ဖို႔ဆိုတာေတြကို နားလည္ေအာင္ ေျပာဆိုေခ်ာ့ေမာ့ရင္းနဲ႔ သင္ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါမွလည္း အေၾကာင္းနဲ႔ အက်ိဳးဆိုတာကို ဆက္စပ္ေတြးေခၚတာ ၊ လူ႔ပတ္ဝန္းက်င္မွာ သဟဇာတျဖစ္ေအာင္ ေနတတ္လာတာေတြ ရွိမွာပါ။ ကေလးငိုတာမေခ်ာ့ဘဲ အခ်ိန္တန္ တိတ္သြားမယ္လို႔ေတြးရင္း တကယ္လည္း ကေလးဟာ တခ်ိန္မွာ ငိုရတာေမာလာလို႔ တိတ္သြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဂ႐ုစိုက္မယ့္သူမရွိဘဲ ငိုရတာေမာပန္းႏြမ္းနယ္ၿပီး အားကုန္လာလို႔ တိတ္သြားတာျဖစ္ၿပီး စိတ္ေက်နပ္မႈေၾကာင့္ တိတ္သြားတာမ်ိဳး မဟုတ္ဘူးေပါ့။ ဒီလိုျဖစ္ဖန္မ်ားတဲ့အခါ သူ႔စိတ္ထဲမွာ အလိုမက်စိတ္ေတြ အျမစ္တြယ္ၿပီး ဘာကိုမွ အလိုမက်ႏိုင္တဲ့ ကေလးအျဖစ္ ၊ ေလာကႀကီးကို မေက်မနပ္ၾကည့္တတ္တဲ့ ကေလးအျဖစ္ ႀကီးျပင္းလာဖို႔ မ်ားေနၿပီေလ။
ဒီအရြယ္မွာ သူလုပ္ကိုင္ႏိုင္တာနဲ႔ ကိုယ္ေတြသင္ယူမႈေတြကို အစပ်ိဳးေနၿပီမို႔ ပစၥည္းေတြကို ဖြင့္တာ ၊ ပိတ္တာ ၊ ဖံုးတာ ၊ ဖြင့္တာ ၊ ၿဖဲတာ ၊ ကပ္တာ ၊ ေကာက္တာ ၊ ပစ္တာ စတဲ့ သူလုပ္ႏိုင္တာေတြနဲ႔ ထပ္ခါထပ္ခါလုပ္ကိုင္လို႔ ဘာေၾကာင့္ ဒီလိုျဖစ္ရသလဲဆိုတာကို သင္ယူေနပါၿပီ။ ေကာက္ေပးလိုက္တိုင္း ခဏ ၊ ခဏ ျပန္ပစ္ခ်တတ္တဲ့ ကေလးကို ဒါမလုပ္နဲ႔လို႔ ေျပာလိုက္တာဟာ သူ႔ရဲ႕ သင္ယူမႈစြမ္းရည္ကို တနည္းအားျဖင့္ ဟန္႔တားလိုက္တာပါပဲ။ လူႀကီးမိဘက ရိုက္လိုက္လို႔ ၊ ဆူေငါက္လိုက္လို႔ ဒါေတြလုပ္ကိုင္မႈ ရပ္တန္႔လိုက္ရတာဟာ ကေလးရဲ႕ သင္ယူမႈကို အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ေစပါတယ္။ ကေလးရဲ႕ သင္ယူမႈကို အားျဖည့္ကူညီခ်င္တယ္ဆိုရင္ သူလုပ္သလို လိုက္လုပ္ ၊ လိုက္ေျပာရင္း ဒါဟာ ဘာေၾကာင့္ ဒီလိုျဖစ္ရတယ္ဆိုတာ စိတ္ရွည္လက္ရွည္ ရွင္းျပေပး႐ံုပါပဲ။ အဓိက ကေတာ့ စိတ္႐ႈပ္စရာေတြ လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ကေလးနဲ႔ ေပ်ာ္႐ႊင္စြာ အခ်ိန္ကုန္ႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားရမွာပါ။
ပစၥည္းအႀကီးထဲ အေသးထည့္လႈပ္ျပရင္ အႀကီးထဲမွာ အေသးရွိေနတာကို ကေလးဟာ သတိထားမိလာႏိုင္ၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ ကိုယ္ဖြက္ထားတဲ့ ပစၥည္းေတြကို မ်က္စိလ်င္လ်င္နဲ႔ ေတြ႔ျမင္တာမ်ိဳး ၊ ကိုယ္ေမးတဲ့ပစၥည္းေတြကို လက္ညႈိးထိုး ျပႏိုင္တာမ်ိဳးေတြ လုပ္လာႏိုင္ပါၿပီ။ ဒါကို ေစာစီးစြာသင္ယူေလ့လာမႈ (Early Learning) လို႔ အမည္တပ္ႏိုင္ၿပီး စကားမေျပာတတ္ခင္ ကေလးရဲ႕ မွတ္ဥာဏ္နဲ႔ စဥ္းစားဥာဏ္ေတြ ပိုကြန္႔ျမဴးလို႔ သင္ယူႏိုင္စြမ္း တက္ႂကြျမန္ဆန္လာေအာင္ ၊ ေပ်ာ္ေပ်ာ္႐ႊင္႐ႊင္နဲ႔ သင္ယူသြားႏိုင္ေအာင္ လူႀကီးမိဘေတြက သူ႕သင္ယူမႈ လမ္းဖြင့္ေပးတာ ၊ အတူေဆာ့ကစားရင္း သင္ျပေပးတာ ၊ ရွင္းျပေပးတာကေန သိလြယ္ ၊ တတ္လြယ္ ၊ နားလည္လြယ္တဲ့ကေလး တနည္း ဥာဏ္ေကာင္းတဲ့ ကေလးျဖစ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ပ်ိဳးေထာင္ေပးတာပါ။
ရတု (Burmesehearts.com)
